The Godfather Part II (1974)

Recenzija filma “Kum II” (1974) – Epska saga o porodici, moći i prokletstvu američkog sna

Ako je prvi deo Kuma definisao mafijašku dramu, onda je Kum II Francis Ford Coppola uzvisio žanr do nivoa šekspirijanske tragedije. Ovo nije samo nastavak – to je dubinski, ambiciozni film koji istovremeno proširuje i nadmašuje original, istražujući teme nasleđa, izdaje i neminovnog pada kroz paralelne priče o ocu i sinu. Godine 1974., Coppola je stvorio remek-delo koje nije samo najbolji nastavak u istoriji filma, već i jedno od najkompleksnijih i najbogatijih ostvarenja svetske kinematografije.

Radnja filma prati dva vremenska toka: Mikela Korleonea (Al Pacino) u 1950-im, koji pokušava da proširi porodični kriminalni imperij na Kubu, Las Vegas i Washington, boreći se sa izdajom, gubitkom morala i raspadom porodice; i Vita Korleonea (Robert De Niro) u prvoj polovini 20. veka, koji se penje iz siromašnog imigranta u najmoćnijeg mafijaša u Njujorku. Ove dule priče nisu samo kontrast između sticanja i gubitka časti – one su ogledalo koje razotkriva kako se američki san pretvara u moralni haos.

Al Pacino daje najbolju ulogu svoje karijere: njegov Mikel je hladan, zatvoren, ali duboko tragican lik. Svaki pogled, šapat ili eksplozija besa (kao u čuvenoj sceni sa Fredom) nose teret čoveka koji je žrtvovao dušu za moć. Robert De Niro, u ulozi mladog Vita, savršeno prenosi karizmu i taktiku Brandovog lika iz prvog filma, stvarajući portret čoveka koji, za razliku od sina, gradi moć kako bi zaštitio porodicu – ne uništio je. Ostatak glumačke ekipe (Robert Duvall, Diane Keaton, John Cazale) je besprekoran, ali poseban pečat ostavlja Lee Strasberg kao Hyman Rot, Mikelov lukavi saveznik, čija se svaka scena oseća kao partija šaha smrti.

Coppolina režija je majstorija ritma i simbolike. Svaki kadar je slika koja priča priču: od mračnih interijera Mikelovih dvorana do zlatnih tonova Venčićanske scene mladog Vita. Kontrast između toplih sepia boja prošlosti i hladnih, sterilnih paleta sadašnjosti vizuelno naglašava propadanje porodice. Scenarist Mario Puzo i Coppola pišu dijaloge koji imaju težinu biblijskih izreka, a montaža između dva vremenska perioda stvara napetost koja kulminira u nezaboravnoj finalnoj sekvenci – trenutku kada Mikelovo lice otkriva da je, uprkos svim pobedama, izgubio sve što je volio.

Teme Kuma II su univerzalne: porodica kao tvrđava i zatvor, nemogućnost pobeg od sudbine, korozivni uticaj moći. Mikelova transformacija od ratnog heroja do emocionalnog leša je srž filma – on postaje “Kum” ne zbog želje, već zbog obaveze, ali svaka odluka ga udaljava od ljudskosti. Usporedno, Vitova priča je paradox: iako ubija i prevari, njegove akcije imaju čak i neku vrstu časti, dok Mikelova “moderna” vlast temelji se na paranoji i strahu.

Sa tehničke strane, film je besprekoran. Cinematografija Gordona Willisa (koga su kritičari nazvali “Kraljem tame”) daje svakoj sceni dubinu i mističnost, a Nino Rotina i Carmine Coppolina muzika stvara atmosferu tuge koja prati likove poput senke. Čak i najmanji detalji – kao što je Mikelovo odbijanje da ga fotografíšu na sinovljoj prvoj pričesti – nose simbolično značenje.

Kum II nije film koji se gleda – on se doživljava. To je opera o ljudskoj ambiciji, porodičnom prokletstvu i ceni uspeha. Coppola nikada nije osudio svoje likove; on ih je učinio ljudskim, što čini njihov pad još bolnijim. Ovo je film koji zahteva pažnju, ali nagrađuje gledaoca mudrošću koja ostaje relevantna i pola veka kasnije.

10/10 – Kum II je više od filma. To je sveta knjiga kinematografije, dokaz da umetnost može biti i zabavna i duboko mudra. Bez obzira koliko puta ga pogledate, uvek ćete otkriti novi sloj, novu suzu, novi trag ironije. Jednostavno: savršenstvo.