Indiana Jones and the Last Crusade (1989)

INDIANA JONES AND THE LAST CRUSADE (1989) – VELIČANSTVENI AKCIONI SPEKTAKL I EMOTIVNA AVANTURA

Režija: Stiven Spilberg
Scenario: Džefri Boum, prema priči Džordža Lukasa i Menno Mejjesa
Glavne uloge: Harison Ford, Šon Koneri, Alison Dudi, Džulijan Glover, Denholm Eliot, Džon Ris-Dejvis

UVOD: TREĆI DEO LEGENDE

„Indiana Jones and the Last Crusade“ (1989) je treći film u kultnom serijalu o arheologu i pustolovu Indijani Džonsu, koji nam donosi još jednu spektakularnu avanturu ispunjenu akcijom, humorom i intrigama. Nakon nešto mračnijeg i ozbiljnijeg „Temple of Doom“ (1984), Stiven Spilberg i Džordž Lukas odlučili su da se vrate atmosferi prvog filma, „Raiders of the Lost Ark“ (1981), ali sa dodatnim emocionalnim slojem u vidu priče o odnosu između Indijane i njegovog oca, profesora Henrija Džonsa starijeg, koga maestralno tumači Šon Koneri.

Film uspešno kombinuje adrenalinsku akciju sa arheološkim misterijama, uvođenjem lične priče koja produbljuje karakter glavnog junaka. Sjajna hemija između Forda i Konerija, izuzetna režija i pažljivo konstruisan scenario učinili su ovaj film jednim od najboljih u serijalu, pa čak i u žanru avanturističkog filma uopšte.

RADNJA: POTRAGA ZA SVETIM GRALOM

Film započinje briljantnom uvodnom sekvencom u kojoj vidimo mladog Indijanu Džonsa (River Feniks) kao izviđača u skautskom odredu 1912. godine. Ova scena ne samo da nam pruža akcioni uvod, već i objašnjava poreklo nekih od ključnih obeležja Indijane Džonsa – njegovog straha od zmija, prepoznatljivog biča i ožiljka na bradi.

Nakon ovog nostalgičnog otvaranja, priča nas vraća u 1938. godinu, gde Indijana Džons (Harison Ford) saznaje da je njegov otac, ugledni profesor i istoričar Henri Džons stariji (Šon Koneri), nestao dok je istraživao misteriju Svetog Grala. Indijana, uz pomoć svog starog prijatelja Markusa Brodija (Denholm Eliot) i pustolova Salaha (Džon Ris-Dejvis), kreće u potragu za njim, a tragovi ga vode u Veneciju, gde upoznaje misterioznu Elzu Šnajder (Alison Dudi), koja se ispostavlja kao dvostruki agent – deo nacističke potrage za Gralom.

Avantura ih vodi kroz Evropu i Bliski Istok, dok Indijana i njegov otac, nakon uzbudljivog bekstva iz nacističkog zamka u Austriji, otkrivaju tragove koji vode ka izgubljenom hramu u pustinjama Bliskog Istoka. Tokom ove potrage, njihov odnos se razvija – od distanciranog i hladnog do emotivnog i ispunjenog međusobnim razumevanjem.

Završna sekvenca u hramu u Jordanu jedna je od najupečatljivijih u filmskoj istoriji, sa nizom smrtonosnih zamki, testovima vere i konačnim susretom sa čuvarom Grala. U dramatičnom klimaksu, Indijana bira pravi pehar, dok pohlepni antagonist Valter Donovan (Džulijan Glover) biva kažnjen za svoju gramzivost.

GLUMAČKE IZVEDBE I DINAMIKA LIKOVA

Jedan od ključnih elemenata uspeha filma je besprekorno odabrana glumačka postava, sa Harisonom Fordom i Šonom Konerijem u glavnim ulogama.

• Harison Ford još jednom dokazuje zašto je Indiana Jones jedan od najupečatljivijih filmskih junaka svih vremena. Njegova kombinacija inteligencije, snalažljivosti, šarma i fizičke izdržljivosti čini ga neodoljivim herojem.
• Šon Koneri kao Henri Džons stariji donosi dodatni nivo dubine priči. Njegova interpretacija strogog, ali simpatičnog oca, čiji je um usmeren na nauku, a ne na akciju, donosi humor i emotivnu težinu filmu. Odnos oca i sina, sa svim svojim nesporazumima i nerazjašnjenim emocijama, srž je ovog filma.
• Alison Dudi kao Elza Šnajder je intrigantan lik – femme fatale koja balansira između privrženosti Indijani i lojalnosti nacistima.
• Džulijan Glover u ulozi Valtera Donovana je tipični negativac koji je zaslepljen moći i željom za večnim životom, što ga na kraju vodi u propast.
• Denholm Eliot i Džon Ris-Dejvis donose humor i toplinu kao Markus Brodi i Salah, iako je Markus ovde prikazan više kao komični lik nego u prethodnim filmovima.

REŽIJA I SCENARIO

Stiven Spilberg, majstor naracije i vizuelnog pripovedanja, još jednom pokazuje svoju izuzetnu sposobnost u kombinovanju spektakularne akcije, komedije i emotivnih trenutaka. Tempo filma je besprekoran – od uvodne scene u Americi, preko venecijanskih katakombi, spektakularne potere u Austriji, pa sve do završnog obračuna u pustinji.

Scenario Džefrija Bouma je izuzetno dinamičan, pun duhovitih dijaloga, ali i promišljenih trenutaka koji istražuju složenost odnosa između oca i sina.

AKCIJA, EFEKTI I PRODUKCIJA

Film obiluje spektakularnim akcionim scenama, od potere brodovima kroz Veneciju, bekstva iz zamka na motoru sa prikolicom, borbe na cepelinu i spektakularne jurnjave tenkom u pustinji. Posebno treba istaći završne scene u Petri (Jordan), koje daju filmu epski vizuelni pečat.

Džon Vilijams ponovo pruža nezaboravnu muzičku podlogu, kombinacijom uzbudljivih orkestracija i emotivnih motiva koji savršeno dopunjuju avanturu.

ZAKLJUČAK: SAVRŠENA MEŠAVINA AKCIJE, HUMORA I EMOCIJA

„Indiana Jones and the Last Crusade“ uspeva da spoji sve elemente koji čine dobar avanturistički film – napetu radnju, karizmatične likove, spektakularne akcione scene, humor i emotivnu priču. Harison Ford i Šon Koneri čine jednu od najharizmatičnijih filmskih tandema ikada, dok Spilbergova režija osigurava da film ostane jednako zabavan i nakon decenija od premijere.

Ovaj film nije samo još jedna akciona avantura, već priča o porodici, veri i iskupljenju – što ga čini najemotivnijim i možda najkompletnijim filmom u serijalu.

Ocena: 10/10 – remek-delo avanturističkog filma.