The Girl Who Played with Fire (2009)

RECENZIJA FILMA „DEVOJKA KOJA SE IGRALA VATROM“ (2009)

Uvod u filmski fenomen Milenijum trilogije

„Devojka koja se igrala vatrom“ („Flickan som lekte med elden“) iz 2009. godine drugi je deo švedske trilogije filmova zasnovanih na globalno popularnoj književnoj Milenijum trilogiji Stiga Larsona. Ovaj nastavak prati priču započetu u filmu „Muškarci koji mrze žene“ („Män som hatar kvinnor“, 2009) i dalje istražuje misterije i mračne tajne prošlosti Lisbet Salander, briljantne hakerke s traumatičnom istorijom.

Režiju ovog nastavka preuzeo je Daniel Alfredson, za razliku od prvog filma koji je režirao Niels Arden Oplev. Promena reditelja donela je i određene promene u atmosferi filma, ali je osnovni tonalitet ostao veran originalnom materijalu. Noomi Rapace se vraća u ulozi Lisbet Salander, dok Mikaela Blumkvista ponovo tumači Mikael Nykvist.

U ovoj recenziji pokušaćemo da analiziramo sve aspekte filma, od priče, likova, režije i vizuelnog stila, do njegovog značaja u širem kontekstu trilogije i skandinavske krimi-kinematografije.

Radnja: Dublje u mrak prošlosti

Film se odvija godinu dana nakon događaja iz prvog dela. Lisbet Salander se vraća u Švedsku nakon putovanja svetom i ubrzo biva optužena za trostruko ubistvo. Žrtve su istraživački novinar Dag Svenson, njegova devojka Mia Bergman i njen staratelj Nils Bjurman. Ispostavlja se da su Dag i Mia radili na istraživanju trgovine ljudima, korupcije i povezanosti visokih zvaničnika sa kriminalnim krugovima.

Mikael Blumkvist, sada još poznatiji novinar magazina Milenijum, ne veruje da je Lisbet kriva i kreće u sopstvenu istragu kako bi otkrio ko zapravo stoji iza ovih ubistava. Paralelno, Lisbet sama preuzima istragu, koristeći svoje izuzetne hakerske sposobnosti i uličnu snalažljivost.

Film otkriva nove detalje o njenoj prošlosti, uključujući njen odnos s misterioznim i brutalnim zločincem Zalom, čovekom koji igra ključnu ulogu u njenom životu i zbog kojeg je „igrala vatrom“ još od detinjstva.

Dok radnja eskalira, otkrivaju se složeni odnosi među likovima, mračne tajne iz prošlosti Lisbet i njenog oca, te široka mreža korupcije unutar švedskih institucija.

Likovi i glumačke interpretacije

Noomi Rapace kao Lisbet Salander

Noomi Rapace ponovo briljira u ulozi Lisbet, donoseći još složeniju i emocionalno intenzivniju interpretaciju ovog nesvakidašnjeg lika. U ovom delu njen karakter je još više izolovan i ranjiv, ali istovremeno i opasniji i odlučniji nego pre. Ona gotovo u potpunosti nosi film na svojim leđima, jer je njen lik sada još više u centru priče nego u prvom delu.

Rapace majstorski prikazuje unutrašnju borbu Lisbet – s jedne strane, ona je hladna i distancirana, s druge strane, njeni postupci otkrivaju duboku traumu i potrebu za pravdom. Ovaj film dodatno istražuje njenu prošlost i način na koji su je prošla iskustva oblikovala.

Mikael Nykvist kao Mikael Blumkvist

Mikael Nykvist nastavlja da igra Blumkvista s istom dozom smirenosti i inteligencije kao u prvom delu. Međutim, njegov lik je u ovom filmu donekle u senci Lisbet – dok je u prvom filmu bio glavni nosilac istrage, ovde on više deluje kao podrška Lisbetinoj priči. Njegova odlučnost da dokaže njenu nevinost dodaje priči napetost i moralnu težinu.

Peter Andersson kao Nils Bjurman

Iako je Bjurman ubijen rano u filmu, njegov lik ostavlja ogroman trag na radnju. Njegova smrt otvara vrata za dublju istragu Lisbetine prošlosti i otkriva mrežu tajni i kriminala u kojoj su umešane najmoćnije figure švedskog društva.

Misteriozni Zala (Georgi Staykov)

Lik Zale, koji se pojavljuje kao jedan od ključnih antagonista, dodaje još jedan sloj misterije filmu. Njegova povezanost s Lisbet i njegova brutalnost čine ga zastrašujućim i nepredvidivim protivnikom. Njegova veza s tajnim operacijama u Švedskoj stvara dodatnu dimenziju priči, uvodeći političke i špijunske elemente u narativ.

Režija i vizuelni stil

Daniel Alfredson preuzima režiju i donosi nešto drugačiji vizuelni stil u odnosu na Opleva. Film ima tamniju i suroviju estetiku, s manje spektakularnih kadrova i naglaskom na realističnu atmosferu.

Kamera je često statičnija, sa sporijim tempom scena u poređenju s prvim delom. Akcione sekvence su sirove i brutalne, ali ne preterano stilizovane. Ovaj pristup doprinosi autentičnosti i dramskoj težini priče.

Muzika Jacoba Grotha ostaje dosledna tonu prvog filma, pružajući mračnu i napetu atmosferu koja pojačava tenziju u ključnim trenucima.

Tematska analiza: Dublja kritika društva

Kao i prvi deo trilogije, „Devojka koja se igrala vatrom“ nije samo napet triler, već i oštra društvena kritika. Film se bavi temama:

• Rodne nepravde i nasilja nad ženama – Lisbet Salander ostaje simbol otpora protiv sistemske mizoginije.
• Korupcije i političkih zavera – Priča otkriva koliko su kriminal i korupcija ukorenjeni u društvenim institucijama.
• Traume i mentalnog zdravlja – Lisbetina prošlost istražuje posledice nasilja i borbu s traumama iz detinjstva.

Zaključak: Snaga i slabosti filma

„Devojka koja se igrala vatrom“ je dostojan nastavak prvog dela, ali se može reći da ima nešto manje koherentnu strukturu zbog kompleksnosti radnje. Fokusiranost na Lisbet čini film drugačijim u odnosu na prvi, gde su Mikael i ona delovali kao ravnopravni partneri u istrazi.

Najveća snaga filma je Noomi Rapace, čija je izvedba izuzetno snažna i emotivno uverljiva. Priča je napeta, s neočekivanim preokretima, ali režija je nešto sporija i manje stilizovana od prvog dela.

U konačnom sudu, film je obavezno gledanje za ljubitelje trilogije i skandinavskih trilera, iako nije toliko precizno strukturiran kao prvi deo. Njegova sposobnost da produbi priču o Lisbet Salander i otvori vrata ka eksplozivnom finalu u trećem delu („Kula od karata“) čini ga ključnim delom sage.

Ocena: 8/10